Faydalı Bilgiler
Ağızda bulunan besinleri ısırmaya ve çiğnemeye yarayan küçük kemik parçaları.
İnsanlarda ve hayvanlarda dişlerin başlıca görevi besinleri kesip parçalayarak ve çiğneyerek sindirimi kolaylaştırmaktır. Bazı hayvanların dişleri birbirinin eşidir (yunusbalığı) ama insanda böyle değildir insanın ağzında dört çeşit diş vardır:
- sekiz tane yassı kesici diş
- dört tane sivri köpekdişi
- sekiz küçükazı
- on iki büyükazı.
Çocuk doğduğu zaman dişsizdir. Sonra dişler iki aşamada gelişir. Çocuk 5-6 aylık olunca geçici dişler çıkar (süt dişleri) giderek sayısı yirmiyi bulan bu dişler yavaş yavaş düşer (6 ile 12 yaş arasında) yerine daimi ve eksiksiz ikinci dişler çıkar (otuz iki tane). Bunlar düşse de yerine yenisi çıkmaz.
Çiğneme sırasında bazı yemek artıkları dişlerin arasında kalabilir; bakteriler bu yemek artıkları içinde gelişir ve dişlerde doku bozukluğuna (çürükler) sebep olabilir bu da bazen çok ciddi bir hal alır ve sancı verir. Bunun için dişleri çok muntazam olarak fırçalamak (her yemekten sonra) ve hiç olmazsa yılda bir defa dişçiye muayene ettirmek kesinlikle gereklidir. Diş bakımında fazla sıcak ve fazla soğuk besinleri ağıza almamanın fındık ceviz gibi meyveleri dişle kırmamanın da önemi vardır.
Dişlerin Görevlerine Göre Farklı Yapıları Vardır;
1- Kesici Dişler
Alt ve üst çenedeki ön dişler “Kesici Diş” olarak adlandırılır. Üst çenede genişliği 9-10 mm. olanlar orta kesici; 6-7 mm. olanlar ise üst yan kesicilerdir. Alt orta ve yan kesicilerin genişlikleri ise 6-7 mm. arasındadır.
2- Kaninler ( Köpek Dişleri )
“Köpek dişi” ve “göz dişi” adı da verilen kaninler kesici dişlerden sonra gelir, alt ve üst çenede sağlı-sollu birerden dört (4)tanedir. Uçları sivri olup koparmaya yararlar.
3- Azı Dişleri
Kaninlerin arkasında, azı dişleri yer alır. Yapı olarak birbirinden farklı olan azı dişleri, her bir yarım çenede, iki küçük azı, üç de büyük azı olmak üzere beşer tane ve bir çenede toplam on (10) tanedir.
Bütün küçük azıların çiğneme ve kenetlenmeye yarayan ikişer tümsekçikleri vardır. Üst çenedeki büyük azıların dörder tümsekçiği; alt çenedeki büyük azıların beşer tümsekçiği vardır. Bu tümsekçiklere “tüberkül” adı verilmektedir
.4- Akıl Dişleri – Üçüncü Büyük Azılar = Yirmi yaş Dişleri
Akıl dişleri ayrı bölümde incelenmiştir (yirmi yaş dişleri). Burada, sadece şekillerinin ve kök sayılarının çok değişik olduğunu belirtmekle yetiniyoruz.
SÜT DİŞİ NEDİR
Çocuk doğduktan sonra 6.aydan itibaren çıkmaya başlayıp 30-36. aylarda çıkması tamamlanan dişlere süt dişi veya bebeklik dişleri denir.
SÜT DİŞLERİ KAÇ TANEDİR
Süt dişlerinin çıkması tamamlanmış bir çocukta alt çenede 10, üst çenede 10 olmak üzere toplam 20 tanedir.
İLK SÜT DİŞİ NE ZAMAN ÇIKAR?
Çocuk doğduktan sonra 6.ayda alt çenede iki ön (keser diş) diş çıkar. Bu dişlerin 9. aya kadar süresinin uzaması da normaldir.
DİĞER SÜT DİŞLERİNİN ÇIKMA ZAMANI NEDİR?
6.ay ile 15. aylar arası alt ve üst çenedeki diğer süt ön dişler çıkmasını tamamlar ve böylece çocukta 15. ayda ağızda 8 tane süt dişi bulunur. 15-24 aylar arası yan dişler (azılar) çıkmaya başlar. 30. ay sonunda tüm süt dişlerin çıkması tamamlanmış olur.
SÜT DİŞLERİ NE ZAMAN DEĞİŞİR?
7 yaşında alt çenede bulunan ön dişlerden başlayarak 8 yaşın sonuna kadar, 9 yaşından başlıyarak 12 yaşına kadar da diğer süt dişleri değişerek yerlerini daimi dişlere (kalıcı dişler) terkederler.
SÜT DİŞLERİNİN ÇIKMASINDA BEBEKLERİN YAŞADIKLARI SORUNLAR
Dişlerin diş etlerini yararak çıkması çoğu bebek için kolaylıkla geçiştirilen bir dönemdir. Başlıca semptomlar tükrük salgısının artması ve yiyecekleri çiğneyebilmek isteğidir. Bazı bebeklerde de bu dönem huzursuzluk, acıyla doludur. İştah kaybolur, dişetlerini kaşıma isteği vardır. Eğer bebeğiniz izin verirse diş etlerine bir parça buz ile masaj yapın. Ya da soğuk diş çıkarma halkası bu konuda size yardımcı olacaktır.
SÜT DİŞLERİNDE ÇÜRÜKLER TEDAVİ EDİLMELİ Mİ?
Kesinlikle tedavi edilmelidir. Süt dişleri ilerde yerini bırakacakları kalıcı (daimi) dişlere rehberlik ederler. Değişme yaşı gelmiş olan dişler ile tedavi edilemiyecek kadar çürük ve iltahaplı dişler çekilebilinir. Ancak yeni gelecek kalıcı dişin çıkmasına daha zaman var ise çekilen dişin boşluğunun kapanmaması için mutlaka YER TUTUCU yapılmalıdır. Süt dişleri sürekli dişlerin kireçlenmelerine imkan sağlar. Çenenin gelişimini etkiler. Çürük bir süt dişi enfeksiyon kaynağıdır. Öte yandan diğer dişlerin de çürüklerine yol açar.
KALICI DİŞ NEDİR
5-6 yaşından itibaren 1. Büyük Azı dişi ile başlayıp 20 yaşına kadar çıkan ve ömür boyu ağızda kalacak dişlere kalıcı diş demekteyiz.
İLK KALICI DİŞ NE ZAMAN ÇIKAR?
5-6 yaşında süt dişlerinin en gerisinden çıkan 1. BÜYÜK AZI dişidir. Bu diş tüm süt dişleri ağızda iken çıkan bir dişdir. Genellikle ebeveynler tarafından süt dişi sanılır.
DİĞER KALICI DİŞLER NE ZAMAN ÇIKAR?
Ön kesici kalıcı dişler 7 yaşında alt çeneden süt dişlerinin düşmesiyle çıkmaya başlar. 8 yaşının sonunda düşen üst ön süt dişlerinin yerine kalıcı ön kesici dişler yerini alır. 8-9 yaşında çocuğun üst ve alt çenesinde 8 tane kalıcı ön keser dişler çıkmasını tamamlar. 9-10 yaşında süt yan dişlerin düşmesiyle kalıcı 1. Küçük Azılar yerlerini alır. 10-11 yaşlarındada 2. Küçük Azılar, 2. Büyük Azılarda 12 yaşlarında çıkar. Bu nedenle bu dişe 12 yaş dişi de denir. 12 yaşında kanin yani halk arasında köpek dişi dediğimiz diş çenedeki yerini alır. Normal koşullarda 17-25 yaş arasında (20 yaş dişi, akıl dişi) gibi isimler verilen 3. Büyük Azı dişi çıkar.
KALICI DİŞLER KAÇ TANEDİR?
Tüm dişler tamamlandığında erişkin bir insanda alt çenede 16 üst çenede 16 diş olmak üzere toplam 32 diş bulunur.
1. BÜYÜK AZI NEDEN ÖNEMLİDİR?
Bu dişin nazik bir fidan kıymetli bir inci gibi ağızda tutulması gerekir. Sürekli dişler içinde 6 yaşında ilk çıkan ve 12 yaşına kadar yemeklerin çiğnenmesini temin edecek ve hayat boyu ağızda kacak olan bu dişdir. Bu dişin vaktinden önce kaybedilmesinin en büyük nedeni onun süt dişi gibi düşünülmesindendir. Bu dişe gelen en büyük tehlike süt dişlerini ihmal etmekten gelir. “SÜT DİŞİ NASIL OLSA DEĞİŞECEK” zihniyetiyle yola çıkıldığında gelecekteki pek çok problemin kaynağı olmaktadır.
İnsanlarda ve hayvanlarda dişlerin başlıca görevi besinleri kesip parçalayarak ve çiğneyerek sindirimi kolaylaştırmaktır. Bazı hayvanların dişleri birbirinin eşidir (yunusbalığı) ama insanda böyle değildir insanın ağzında dört çeşit diş vardır:
- sekiz tane yassı kesici diş
- dört tane sivri köpekdişi
- sekiz küçükazı
- on iki büyükazı.
Çocuk doğduğu zaman dişsizdir. Sonra dişler iki aşamada gelişir. Çocuk 5-6 aylık olunca geçici dişler çıkar (süt dişleri) giderek sayısı yirmiyi bulan bu dişler yavaş yavaş düşer (6 ile 12 yaş arasında) yerine daimi ve eksiksiz ikinci dişler çıkar (otuz iki tane). Bunlar düşse de yerine yenisi çıkmaz.
Çiğneme sırasında bazı yemek artıkları dişlerin arasında kalabilir; bakteriler bu yemek artıkları içinde gelişir ve dişlerde doku bozukluğuna (çürükler) sebep olabilir bu da bazen çok ciddi bir hal alır ve sancı verir. Bunun için dişleri çok muntazam olarak fırçalamak (her yemekten sonra) ve hiç olmazsa yılda bir defa dişçiye muayene ettirmek kesinlikle gereklidir. Diş bakımında fazla sıcak ve fazla soğuk besinleri ağıza almamanın fındık ceviz gibi meyveleri dişle kırmamanın da önemi vardır.
Dişlerin Görevlerine Göre Farklı Yapıları Vardır;
1- Kesici Dişler
Alt ve üst çenedeki ön dişler “Kesici Diş” olarak adlandırılır. Üst çenede genişliği 9-10 mm. olanlar orta kesici; 6-7 mm. olanlar ise üst yan kesicilerdir. Alt orta ve yan kesicilerin genişlikleri ise 6-7 mm. arasındadır.
2- Kaninler ( Köpek Dişleri )
“Köpek dişi” ve “göz dişi” adı da verilen kaninler kesici dişlerden sonra gelir, alt ve üst çenede sağlı-sollu birerden dört (4)tanedir. Uçları sivri olup koparmaya yararlar.
3- Azı Dişleri
Kaninlerin arkasında, azı dişleri yer alır. Yapı olarak birbirinden farklı olan azı dişleri, her bir yarım çenede, iki küçük azı, üç de büyük azı olmak üzere beşer tane ve bir çenede toplam on (10) tanedir.
Bütün küçük azıların çiğneme ve kenetlenmeye yarayan ikişer tümsekçikleri vardır. Üst çenedeki büyük azıların dörder tümsekçiği; alt çenedeki büyük azıların beşer tümsekçiği vardır. Bu tümsekçiklere “tüberkül” adı verilmektedir
.4- Akıl Dişleri – Üçüncü Büyük Azılar = Yirmi yaş Dişleri
Akıl dişleri ayrı bölümde incelenmiştir (yirmi yaş dişleri). Burada, sadece şekillerinin ve kök sayılarının çok değişik olduğunu belirtmekle yetiniyoruz.
SÜT DİŞİ NEDİR
Çocuk doğduktan sonra 6.aydan itibaren çıkmaya başlayıp 30-36. aylarda çıkması tamamlanan dişlere süt dişi veya bebeklik dişleri denir.
SÜT DİŞLERİ KAÇ TANEDİR
Süt dişlerinin çıkması tamamlanmış bir çocukta alt çenede 10, üst çenede 10 olmak üzere toplam 20 tanedir.
İLK SÜT DİŞİ NE ZAMAN ÇIKAR?
Çocuk doğduktan sonra 6.ayda alt çenede iki ön (keser diş) diş çıkar. Bu dişlerin 9. aya kadar süresinin uzaması da normaldir.
DİĞER SÜT DİŞLERİNİN ÇIKMA ZAMANI NEDİR?
6.ay ile 15. aylar arası alt ve üst çenedeki diğer süt ön dişler çıkmasını tamamlar ve böylece çocukta 15. ayda ağızda 8 tane süt dişi bulunur. 15-24 aylar arası yan dişler (azılar) çıkmaya başlar. 30. ay sonunda tüm süt dişlerin çıkması tamamlanmış olur.
SÜT DİŞLERİ NE ZAMAN DEĞİŞİR?
7 yaşında alt çenede bulunan ön dişlerden başlayarak 8 yaşın sonuna kadar, 9 yaşından başlıyarak 12 yaşına kadar da diğer süt dişleri değişerek yerlerini daimi dişlere (kalıcı dişler) terkederler.
SÜT DİŞLERİNİN ÇIKMASINDA BEBEKLERİN YAŞADIKLARI SORUNLAR
Dişlerin diş etlerini yararak çıkması çoğu bebek için kolaylıkla geçiştirilen bir dönemdir. Başlıca semptomlar tükrük salgısının artması ve yiyecekleri çiğneyebilmek isteğidir. Bazı bebeklerde de bu dönem huzursuzluk, acıyla doludur. İştah kaybolur, dişetlerini kaşıma isteği vardır. Eğer bebeğiniz izin verirse diş etlerine bir parça buz ile masaj yapın. Ya da soğuk diş çıkarma halkası bu konuda size yardımcı olacaktır.
SÜT DİŞLERİNDE ÇÜRÜKLER TEDAVİ EDİLMELİ Mİ?
Kesinlikle tedavi edilmelidir. Süt dişleri ilerde yerini bırakacakları kalıcı (daimi) dişlere rehberlik ederler. Değişme yaşı gelmiş olan dişler ile tedavi edilemiyecek kadar çürük ve iltahaplı dişler çekilebilinir. Ancak yeni gelecek kalıcı dişin çıkmasına daha zaman var ise çekilen dişin boşluğunun kapanmaması için mutlaka YER TUTUCU yapılmalıdır. Süt dişleri sürekli dişlerin kireçlenmelerine imkan sağlar. Çenenin gelişimini etkiler. Çürük bir süt dişi enfeksiyon kaynağıdır. Öte yandan diğer dişlerin de çürüklerine yol açar.
KALICI DİŞ NEDİR
5-6 yaşından itibaren 1. Büyük Azı dişi ile başlayıp 20 yaşına kadar çıkan ve ömür boyu ağızda kalacak dişlere kalıcı diş demekteyiz.
İLK KALICI DİŞ NE ZAMAN ÇIKAR?
5-6 yaşında süt dişlerinin en gerisinden çıkan 1. BÜYÜK AZI dişidir. Bu diş tüm süt dişleri ağızda iken çıkan bir dişdir. Genellikle ebeveynler tarafından süt dişi sanılır.
DİĞER KALICI DİŞLER NE ZAMAN ÇIKAR?
Ön kesici kalıcı dişler 7 yaşında alt çeneden süt dişlerinin düşmesiyle çıkmaya başlar. 8 yaşının sonunda düşen üst ön süt dişlerinin yerine kalıcı ön kesici dişler yerini alır. 8-9 yaşında çocuğun üst ve alt çenesinde 8 tane kalıcı ön keser dişler çıkmasını tamamlar. 9-10 yaşında süt yan dişlerin düşmesiyle kalıcı 1. Küçük Azılar yerlerini alır. 10-11 yaşlarındada 2. Küçük Azılar, 2. Büyük Azılarda 12 yaşlarında çıkar. Bu nedenle bu dişe 12 yaş dişi de denir. 12 yaşında kanin yani halk arasında köpek dişi dediğimiz diş çenedeki yerini alır. Normal koşullarda 17-25 yaş arasında (20 yaş dişi, akıl dişi) gibi isimler verilen 3. Büyük Azı dişi çıkar.
KALICI DİŞLER KAÇ TANEDİR?
Tüm dişler tamamlandığında erişkin bir insanda alt çenede 16 üst çenede 16 diş olmak üzere toplam 32 diş bulunur.
1. BÜYÜK AZI NEDEN ÖNEMLİDİR?
Bu dişin nazik bir fidan kıymetli bir inci gibi ağızda tutulması gerekir. Sürekli dişler içinde 6 yaşında ilk çıkan ve 12 yaşına kadar yemeklerin çiğnenmesini temin edecek ve hayat boyu ağızda kacak olan bu dişdir. Bu dişin vaktinden önce kaybedilmesinin en büyük nedeni onun süt dişi gibi düşünülmesindendir. Bu dişe gelen en büyük tehlike süt dişlerini ihmal etmekten gelir. “SÜT DİŞİ NASIL OLSA DEĞİŞECEK” zihniyetiyle yola çıkıldığında gelecekteki pek çok problemin kaynağı olmaktadır.
